Wat is een facetgewricht blokkade?
De wervelkolom is opgebouwd uit wervels (1) waartussen de zogenaamde tussenwervelschijven (2) zitten, waardoor de wervels onderling kunnen bewegen. Iedere wervel heeft twee paar gewrichtjes (facetgewrichten) met de bovenliggende wervel (3) en twee gewrichtjes met de onderliggende wervel (4). Deze facetgewrichtjes kunnen de oorzaak van de pijn zijn, bijvoorbeeld bij artrose. Tussen twee wervels komt er een zenuwwortel uit (5). Vanuit deze zenuwwortel komt een klein zenuwtje (6) dat naar het facetgewricht loopt. Dit zenuwtje van het facetgewricht is belangrijk voor de pijnsignalen.
Figuur 1. Lendenwervels schuin van achteren gezien met een stuk van het bekken (zie tekst).
Om te weten te komen welke facetgewrichten de oorzaak zijn van de pijn, moeten er eerst proefblokkades van de zenuwtjes (6) naar de facetgewrichten worden gedaan. Dit gebeurt door deze zenuwtjes met een injectie te verdoven zodat ze geen pijn meer kunnen doorgeleiden. Omdat van te voren niet precies bekend is welke facetgewrichten de oorzaak van de pijn zijn, wordt meestal aan één zijde de zenuwtjes van drie facetgewrichten verdoofd. U krijgt dus drie prikken.
Bij een definitieve facetblokkade wordt via een naald een elektrisch stroompje op het facetzenuwtje gezet zodat het verwarmd wordt en onderbroken wordt (blokkade) met als gevolg dat deze zenuwtjes van de facetgewrichten geen pijnsignalen meer door kunnen geven.
Proefblokkades en definitieve blokkades van de facetgewrichten kunnen in de nek/borstwervelkolom en in de lendenwervelkolom toegepast worden.
Waar moet ik op letten voordat ik een facetblokkade krijg?
Er is een aantal situaties die u aan uw pijnspecialist moet melden als hij u een facetblokkade voorstelt:
- In geval van zwangerschap kunt u geen facetblokkades ondergaan omdat er röntgenapparatuur wordt gebruikt.
- Als u ziek bent of koorts hebt op de dag van behandeling kunt u geen facetblokkades ondergaan en moet een nieuwe afspraak gemaakt worden.
- Als u overgevoelig bent voor jodium, pleisters, contrastvloeistof of verdoving dan moet u dat aan uw pijnspecialist melden voordat de afspraak voor de behandeling wordt gemaakt.
- Als u bloedverdunners gebruikt dan moet u dat aan uw pijnspecialist melden voordat de afspraak voor de behandeling wordt gemaakt. Hij zal dan eventueel bepaalde medicatie adviezen geven om deze tijdelijk te staken.
Hoe moet ik me voorbereiden op een facetblokkade?
- U hoeft geen speciale voorbereidingen te treffen zoals nachtkledij omdat de behandeling meestal poliklinisch gebeurd.
- U kunt gewoon eten voor de behandeling en uw geneesmiddelen innemen. Dit geldt niet voor bloedverdunners zoals hierboven staat vermeld.
- Zorg wel dat iemand u thuisbrengt, want u mag 24 uur niet aan het verkeer deelnemen
Hoe gebeurt de facetblokkade?
Proefblokkade
- De behandeling gebeurt op het Chirurgisch Dagcentrum, waar u zich kunt omkleden en een operatiehemd moet aantrekken. Dit hemd sluit aan de achterzijde.
- U wordt door de verpleegkundige in de behandelruimte gebracht, waarin u een behandeltafel, een röntgenapparaat en televisiemonitors ziet opgesteld.
- Afhankelijk waar de facetzenuwblokkades moeten worden verricht, wordt u op uw rug of buik op de behandeltafel gelegd.
- De juiste plaats van de blokkade wordt bepaald met het röntgenapparaat en een ijzeren liniaal. Deze plaats wordt gemarkeerd met een viltstift op de huid. Vervolgens wordt de omgeving van deze plaats ontsmet met een koude, rode vloeistof. De pijnspecialist dekt met enkele steriele doeken de plaats af om steriel te kunnen werken.
- De huid wordt plaatselijk verdoofd waarna de pijnspecialist onder röntgendoorlichting (via de televisiemonitor) de naalden op de juiste plaats brengt. Ook wordt er wat contrastvloeistof ingespoten om de positie van de naald goed te zien.
- Bij proefblokkades worden er rond de zenuwtjes naar het facetgewrichten kleine hoeveelheden verdoving gespoten om de zenuwtjes tijdelijk te blokkeren. Deze verdoving kan enkele uren duren, waarna u weer dezelfde pijn terugkrijgt als vóór de proefblokkade.
- Hierna kunt u zich weer omkleden en wordt u gevraagd om naar de wachtruimte te gaan.
- Na een half uur komt uw pijnspecialist u vragen of de pijn door de proefblokkade duidelijk is verminderd. Heeft de proefblokkade niet tot pijnvermindering geleid, dan moet u op de Polikliniek Pijnbestrijding een afspraak met uw eigen pijnspecialist maken die het verdere behandelbeleid met u zal bespreken.
- Is door de proefblokkade de pijn duidelijk verminderd dan wordt er gelijk een afspraak op het Dagcentrum gemaakt voor een definitieve blokkade.
Definitieve blokkade
- Bij een definitieve blokkade gaat het precies hetzelfde, maar naast de lokale verdoving bij de facetzenuwtjes wordt er nu ook met naalden kleine elektrisch stroompjes bij de zenuwtjes gegeven. U voelt hierbij een prikkelend gevoel. Als u dit voelt moet u dit tegen de behandelend pijnspecialist zeggen en niet wachten tot dit gevoel pijnlijk wordt. De pijnspecialist kan op een apparaat aflezen hoe groot de afstand van de naald tot het zenuwtje is.
- Staan de naalden op de goede plaats dan wordt er een radiofrequente stroom bij de zenuwtjes gegeven om deze te blokkeren.
- Na deze behandeling moet u op de Polikliniek Pijnbestrijding een afspraak na zes tot acht weken met uw eigen pijnspecialist maken, die het effect van de behandeling zal controleren en eventueel het verdere beleid met u zal bespreken.
Hebben facetblokkades bijwerkingen?
- Als mogelijke bijwerking van de definitieve facetzenuwblokkade kan er een tijdelijk verminderd gevoel van de huid rondom de prik optreden.
- Bij aanraking van de huid kan dit soms een vreemd gevoel geven. Dit zal na enkele weken weer verdwijnen.
- Ook kan er soms een allergie voor de ingespoten stoffen optreden zoals de contrastvloeistof.
Wanneer kan ik pijnvermindering verwachten?
- Na een definitieve blokkade kan er napijn optreden die enkele weken kan duren en vanzelf weer verdwijnt.
- Het beste resultaat van de behandeling zien we na zes tot acht weken.
- Rond deze tijd wordt een controleafspraak met uw eigen pijnspecialist gemaakt.