Definitie
Manuele Geneeskunde wordt uitgevoerd door speciaal daarvoor opgeleide artsen. Op grond van algemeen lichamelijk onderzoek, neurologisch onderzoek, orthopedisch en manueel geneeskundig onderzoek stellen zij al dan niet een reguliere en een maneelgeneeskundige diagnose, die een indicatie geven voor een behandeling. De manueelgeneeskundige diagnostiek bestaat uit het vinden van zowel globale bewegingsbeperkingen van het bewegingsapparaat als lokale (gewrichten extremiteiten) en segmentale bewegingsbeperkingen (wervelkolom). Deze laatste worden segmentale dysfuncties of blokkeringen genoemd.
Diagnostiek
Op grond van de reguliergestelde diagnose en de manueelgeneeskundige diagnose wordt al dan niet een indicatie gesteld voor een behandeling of voor nader onderzoek met een eventuele doorverwijzing naar een specialist. Dit betekent dat de eventueel gevonden bevindingen bij manueelgeneeskundig onderzoek op zich zelf niet altijd een indicatie voor manueelgeneeskundige behandeling hoeft te vormen, maar dat de regulier gestelde diagnose een indicatie vormt voor nadere somatische diagnostiek, al dan niet door een ander specialisme.
Behandeling
De typische maneelgeneeskundige behandeling bestaat uit manipulatie en mobilisatie van de gewrichten van het bewegingsapparaat al dan niet in combinatie met oefentherapie.
In principe wordt er eerst een proefbehandeling gedaan om een effect te evalueren op zowel de pijnklachten als de bij onderzoek gevonden globaal en segmentaal gevonden bewegingsbeperkingen van het bewegingsapparaat. Bij recidief klachten en gevonden bewegingsperkingen zal hernieuwd manueelgeneeskundig onderzoek de oorzaak van dit recidief moeten opsporen. Deze oorzaak kan zowel binnen (ontstekingen, radiculaire prikkeling, discuslijden etc.) als buiten het bewegingsapparaat (interngeneeskundige of gynaecologische aandoeningen etc). Op grond van hernieuwde diagnostiek wordt een indicatie gesteld voor aanvullende behandeling (bv injecties weke delen aandoeningen) of nadere evaluatie door een specialist.
Manuele geneeskunde is voor het overgrote deel een continue diagnostisch proces, waarbij met name het opsporen en eventueel behandelen van de oorzaak voor het recidief van de klachten en de diagnostische bevindingen bij manueel geneeskundig onderzoek van groot belang is.