Maastricht UMC+
Wat is een definitieve ruggenmergstimulatie?
Ruggenmergstimulatie wordt ook wel neurostimulatie of ESES genoemd. Hierbij wordt door middel van een elektrode (lead) (zie figuur) kleine elektrische stroompjes op bepaalde zenuwbanen van het ruggenmerg (zie figuur 1 bij 3) gegeven.
De wervelkolom is opgebouwd uit wervels (zie figuur 1 bij 1) waartussen de zogenaamde tussenwervelschijven zitten, waardoor de wervels onderling kunnen bewegen. Aan de achterzijde van de wervel zitten de zogenaamde doornuitsteeksels (zie figuur bij nummer 2) en binnenin de wervel zit het wervelkanaal. In dit wervelkanaal zit het ruggenmerg (zie figuur bij nummer 3) dat omgeven is met ruggenmergvocht en dit geheel wordt weer omgeven door een hard vlies (dura) (zie figuur bij nummer 4). De ruimte tussen dit harde vlies en het bot van de wervel noemen we de epiduraalruimte (zie figuur bij nummer 5).
Bij ruggenmergstimulatie zorgen de elektrische stroompjes ervoor dat er minder zenuwprikkels via het ruggenmerg naar uw hersenen worden gezonden waardoor uw pijn vermindert. Deze lead wordt in de epiduraalruimte gebracht (zie figuur 1 bij 5) Afhankelijk waar u pijn heeft, wordt de lead (zie figuur) op een bepaald niveau van het ruggenmerg in de epiduraalruimte neergelegd (zie figuren 2 en 3). Voordat u een definitieve ruggenmergstimulatie krijgt, wordt er eerst altijd een periode met proefstimulatie gedaan om te kijken of u tijdens deze periode voldoende pijnvermindering heeft.
Figuur 1. Nekwervel van boven af gezien (zie tekst). Aan de onderkant is een lead afgebeeld die in de epiduraalruimte zit (5).
Figuur 2. Röntgen foto van de wervels (2) van voren genomen waarbij de lead (1) wordt afgebeeld.
Figuur 3. Röntgen foto van de wervels (2) van de zjkant genomen waarbij de lead (1) wordt afgebeeld.
Waar moet ik op letten voordat ik een ruggenmergstimulatie krijg?
Er is een aantal situaties die u aan uw pijnspecialist moet melden als hij u een ruggenmergstimulatie voorstelt:
- In geval van zwangerschap kunt u geen ruggenmergstimulatie ondergaan omdat er röntgenapparatuur wordt gebruikt.
- Als u ziek bent of koorts hebt op de dag van behandeling kunt u geen ruggenmergstimulatie ondergaan en moet er een nieuwe afspraak gemaakt worden.
- Als u overgevoelig bent voor jodium, pleisters, contrastvloeistof of verdoving dan moet u dat aan uw pijnspecialist melden voordat de afspraak voor de behandeling wordt gemaakt.
- Als u bloedverdunners gebruikt dan moet u dat aan uw pijnspecialist melden voordat de afspraak voor de behandeling wordt gemaakt. Hij zal dan eventueel bepaalde medicatie adviezen geven om deze tijdelijk te staken.
Hoe moet ik me voorbereiden op een ruggenmergstimulatie?
- U wordt aangeraden om nachtkledij mee te nemen, omdat u na de behandeling hoogstwaarschijnlijk 24 uur ter observatie in het ziekenhuis zult worden opgenomen.
- U kunt moet nuchter voor de behandeling zijn. Dit betekent dat u niet meer mag eten en drinken vanaf zes uur voor de behandeling.
- U neemt uw geneesmiddelen 's morgens in.
- Dit geldt niet voor bloedverdunners zoals hierboven staat vermeld.
- Homeopathische geneesmiddelen moet een week voor de behandeling gestaakt worden.
- Het is raadzaam 24 uur voor en na de behandeling niet te roken en te drinken.
- Tijdens de behandeling is het niet gewenst make-up, nagellak, haargel, sieraden, bril, contactlenzen en kunstgebit op te hebben of te dragen.
- Piercings en kunstnagels moet u zelf verwijderen.
- Neem een douche of bad vooraf en poets uw tanden.
- Neem geen waardevolle zaken mee.
- Zorg wel dat iemand u thuisbrengt, want u mag 24 uur niet aan het verkeer deelnemen.
Hoe gebeurt de ruggenmergstimulatie?
- De behandeling gebeurt op het Dagcentrum, waar u zich kunt omkleden en een operatiehemd moet aantrekken. Dit hemd sluit aan de achterzijde.
- U wordt door de verpleegkundige in de behandelruimte gebracht, waarin u een behandeltafel, een röntgenapparaat en televisiemonitors ziet opgesteld.
- U wordt op de behandeltafel op uw buik gelegd met een kussen eronder.
- De bloeddruk en uw zuurstofgehalte in het bloed worden tijdens de behandeling gecontroleerd.
- De ingreep duurt enkele uren.
- De juiste plaats van de ruggenmergstimulatie wordt gedaan met het röntgenapparaat.
- Deze plaats wordt gemarkeerd met een viltstift op de huid.
- Vervolgens wordt de omgeving van deze plaats ontsmet met een koude, rode vloeistof.
- De pijnspecialist dekt met enkele steriele doeken de plaats af om steriel te kunnen werken.
- De huid wordt plaatselijk verdoofd, waarna de pijnspecialist onder röntgendoorlichting (via de televisiemonitor) de lead op de juiste plaats brengt.
- Hierna wordt er nu ook door de lead kleine elektrisch stroompjes bij de zenuwbanen gegeven.
- U voelt hierbij een prikkelend of drukkend gevoel in het gebied waarin u pijn heeft.
- Als u dit voelt moet u dit tegen de behandelende pijnspecialist zeggen, want dat betekent dat de lead op de goede plaats zit.
- U hoeft de plaats niet aan te wijzen met uw hand.
- Vervolgens wordt u met een slaapmiddel in slaap gebracht, terwijl het definitieve ruggenmergstimulatie systeem bij u geïmplanteerd wordt.
Na de ingreep
- Na deze ingreep gaat u naar een verpleegafdeling (meestal A1).
- Als u wakker bent wordt uw ruggenmergstimulatiesysteem ingesteld (geprogrammeerd) en krijgt u een eerste uitleg hoe het ruggenmergstimulatie systeem moet gebruiken.
- U moet de eerste 24 uur bedrust houden en de eerste uren op uw rug blijven liggen.
- U krijgt, wanneer nodig, van de verpleging pijnmedicatie.
- U krijgt ook antibiotica toegediend.
- Na 24 uur kunt u meestal naar huis wanneer de arts is langs geweest.
Wat zijn de richtlijnen voor thuis?
- Rustig aan doen gedurende 6 weken.
- Niet tillen, bukken en geen plotselinge bewegingen maken.
- Eerste 2 dagen niet douchen of in bad gaan.
- Hierna mag u tot de hechtingen verwijderd zijn wel douchen maar niet in bad.
- De sterkte van de tintelingen kan af- en toenemen afhankelijk van de verandering van uw houding
- Deze sterkte kunt aanpassen met behulp van uw eigen apparaat waarmee u de sterkte van stimulatie kan instellen naar eigen wens.
- Na 10 dagen worden de hechtingen verwijderd door uw huisarts, tenzij er oplosbare hechtingen zijn gebruikt.
- U zult een aantal dagen pijn hebben van de operatiewonden.
- Deze voelt aan als een blauwe plek en geneest snel.
- De plek waar het ruggenmergstimulatiesysteem ingebracht is kan 2 tot 6 weken na de operatie pijnlijk blijven.
Wat kan ik met het ruggenmergstimulatie apparaat?
- U krijgt een afstandsbediening mee om het ruggenmergstimulatie systeem te bedienen.
- Met de afstandsbediening kunt u het ruggenmergstimulatiesysteem aan- en uitzetten of de sterkte van de stimulatie aanpassen.
- Ook kunt u met de afstandsbediening zien hoeveel stroom er nog in de batterijen zit en of het ruggenmergstimulatiesysteem goed werkt.
- U krijgt een uitgebreide handleiding mee.
Heeft ruggenmergstimulatie bijwerkingen?
- Er is altijd kans op een infectie. U krijgt dan hoofdpijn, misselijkheid en braken. Neem dan direct contact op met het ziekenhuis.
- Er is een kleine kans op een bloeding rond het ruggenmerg. U krijgt dan heftige pijn in de rug en later een doof en verlammend gevoel in de benen. Neem dan direct contact op met het ziekenhuis.
- De lead kan verschuiven zodat u de tintelingen niet meer op de juiste plaats voelt. Neem dan direct contact op met het ziekenhuis.
Wanneer kan ik pijnvermindering verwachten?
- Ruggenmergstimulatie geneest niet de pijn, het kan u helpen de pijn beter te verdragen.
- Realiseer U ook dat ruggenmergstimulatie bij u niet kan helpen.
Wat mag ik niet en wel bij ruggenmergstimulatie?
- U kunt over het algemeen een normaal leven leiden.
- Volg altijd de instructies van uw arts op.
- Blijf altijd onder poliklinische controle bij uw arts.
- Omdat tijdens het autorijden de stimulatie plotseling kan toenemen of veranderen kan u de controle over uw voertuig verliezen. Zet de stimulator daarom tijdens het autorijden uit.
- Vermijd in het begin lange autoritten omdat het niet goed is dat u langdurig in eenzelfde houding zit.
- Pas op met magneten zoals de poortjes in luchthavens.
- Draag altijd uw identificatiekaartje bij u.